Chứng chỉ xanh cho công trình là một phần quan trọng của xu hướng xây dựng bền vững và đô thị xanh ngày nay. Trong bối cảnh môi trường ngày càng chịu áp lực từ quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa, việc đầu tư vào những công trình xanh ngày càng trở nên quan trọng và có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Đối mặt với những thách thức về biến đổi khí hậu, giảm lượng rác thải, và giữ gìn tài nguyên tự nhiên, chứng chỉ xanh không chỉ là biểu tượng của sự hiện đại mà còn là cam kết của chủ đầu tư và ngành xây dựng đối với sự bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Hãy cùng khám phá các loại chứng chỉ xanh cho công trình trong bài viết dưới đây.
1. Chứng chỉ xanh là gì?
Chứng chỉ xanh là một loại chứng chỉ được cấp phép cho các công trình xây dựng sau khi chúng đáp ứng một loạt các tiêu chuẩn về bền vững và tác động tích cực đối với môi trường. Mục tiêu của chứng chỉ xanh là tạo ra các công trình có hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng, giảm lượng rác thải, và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên tự nhiên.
Các tổ chức quản lý chứng chỉ xanh thường xuyên thiết lập một bộ tiêu chuẩn đa dạng, liên quan đến các khía cạnh như hiệu quả năng lượng, chất lượng không khí, quản lý nước, và vật liệu sử dụng. Trong số các tổ chức cấp chứng chỉ xanh phổ biến, có LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), và nhiều chương trình quốc gia hoặc khu vực khác.
Các dự án xây dựng đạt được chứng chỉ xanh thường có những ưu điểm như giảm hao mòn tài nguyên, giảm tiêu thụ năng lượng, cải thiện chất lượng không khí bên trong, và giảm tác động tiêu cực đối với môi trường. Chứng chỉ xanh đã trở thành một tiêu chí quan trọng trong ngành xây dựng để khuyến khích sự bền vững và tăng cường trách nhiệm xã hội trong quá trình phát triển hạ tầng.
***Xem thêm: Triết lý Biophilic với ứng dụng tiêu chuẩn xanh
2. Các loại chứng chỉ xanh phổ biến hiện nay
2.1. Chứng chỉ xanh LOTUS
LOTUS (Leadership in Energy and Environmental Design – Local Operation Unit) là một chương trình chứng nhận xây dựng xanh được phát triển tại Việt Nam bởi Hội Xây dựng xanh Việt Nam (VGBC). Chương trình này đại diện cho một hệ thống đánh giá về mặt bền vững môi trường cho các tòa nhà, cung cấp chứng nhận dựa trên hiệu suất của chúng trong nhiều lĩnh vực quan trọng như tiết kiệm năng lượng, sử dụng hiệu quả nước, chất lượng không khí trong nhà, và việc sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường.
Chương trình LOTUS được thiết kế đặc biệt để phản ánh khí hậu và điều kiện xây dựng tại Việt Nam, và nó lấy cảm hứng từ chương trình quốc tế LEED (Leadership in Energy and Environmental Design). Mục tiêu chính của LOTUS là thúc đẩy sự phát triển bền vững trong lĩnh vực xây dựng tại Việt Nam và giảm thiểu tác động tiêu cực của các dự án xây dựng đối với môi trường. Các tòa nhà đáp ứng các yêu cầu được đề ra trong chương trình sẽ được trao chứng nhận và được công nhận về mặt thiết kế và vận hành thân thiện với môi trường.
2.2. Tiêu chuẩn xanh LEED
LEED, hay Leadership in Energy and Environmental Design, là một chương trình chứng nhận xây dựng xanh do Hội đồng Xây dựng Xanh Mỹ (USGBC) phát triển, nhằm khuyến khích và thúc đẩy các phương pháp thiết kế và xây dựng bền vững. Chương trình này cung cấp một khuôn khổ chi tiết để chủ sở hữu và quản lý tòa nhà có thể sử dụng để phát triển các dự án xanh, đảm bảo tính bền vững và sức khỏe cho môi trường.
Chứng nhận LEED được thiết kế dựa trên một hệ thống điểm đánh giá hiệu suất môi trường của tòa nhà, đánh giá qua nhiều tiêu chí khác nhau. Các yếu tố chính bao gồm hiệu suất tiết kiệm năng lượng, bảo vệ nguồn nước, sử dụng vật liệu có thân thiện với môi trường, chất lượng môi trường bên trong và sự phát triển địa phương bền vững. Các dự án xây dựng có thể đạt được chứng nhận LEED ở mức độ Chứng nhận, Bạc, Vàng hoặc Bạch kim tùy thuộc vào việc đáp ứng các tiêu chí cụ thể.
***Để xem chi tiết hơn xem tại: Tiêu chuẩn LEED là gì?
2.3. Chứng nhận xanh EDGE
EDGE, hay Excellence in Design for Greater Efficiencies, đại diện cho một tiêu chuẩn chứng nhận xây dựng xanh, được phát triển bởi Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), thành viên của Nhóm Ngân hàng Thế giới. Mục tiêu chính của EDGE là khuyến khích các thiết kế và công trình xây dựng hiệu quả và bền vững bằng cách đánh giá và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên.
Đối với việc chứng nhận EDGE, một công trình xây dựng cần đáp ứng ngưỡng tối thiểu là 20% tiết kiệm tài nguyên so với một công trình xây dựng tiêu biểu. Các lĩnh vực chính đánh giá bao gồm tiết kiệm năng lượng, sử dụng nước, và vật liệu xây dựng. Quá trình chứng nhận dựa vào một công cụ phần mềm trực tuyến, mang đến các khuyến nghị cụ thể để cải thiện thiết kế và đảm bảo rằng các yêu cầu chứng nhận đều được đáp ứng.
2.4. Chứng chỉ xanh BREEAM
BREEAM là viết tắt của Building Research Establishment Environmental Assessment Method, một chương trình chứng nhận xây dựng xanh được phát triển tại Vương quốc Anh bởi Building Research Establishment (BRE). Chương trình này tập trung vào việc đánh giá hiệu suất bền vững của các tòa nhà trong các khía cạnh môi trường, xã hội và kinh tế, và cung cấp một hệ thống xếp hạng dựa trên kết quả đánh giá. Chứng nhận BREEAM được xác định bằng cách đánh giá sự sử dụng năng lượng và nước, chất lượng không khí trong nhà, quản lý chất thải, và vật liệu được sử dụng trong quá trình xây dựng. Với ứng dụng rộng rãi ở hơn 70 quốc gia trên toàn thế giới, BREEAM là một trong những chương trình chứng nhận xây dựng xanh được công nhận rộng rãi nhất trên toàn cầu.
2.5. Tiêu chuẩn xanh Green Globes
Green Globes, được phát triển tại Canada vào năm 2000 và hiện nay đã mở rộng sang Hoa Kỳ, là một chương trình chứng nhận xây dựng xanh đặc biệt linh hoạt và tiện lợi. Được phát triển như một công cụ trực tuyến, Green Globes mang đến cho chủ sở hữu và quản lý tòa nhà khả năng đánh giá và cải thiện tính bền vững của công trình theo nhiều tiêu chí khác nhau. Các yếu tố như hiệu quả sử dụng năng lượng, tiết kiệm nước, và chất lượng không khí trong nhà đều được xem xét. Hệ thống xếp hạng dựa trên điểm và Green Globes cung cấp hướng dẫn tùy chỉnh để đạt được chứng nhận ở các cấp độ khác nhau. Mô hình này được thiết kế để linh hoạt và phù hợp với ngân sách, phục vụ cho nhu cầu của cả các dự án xây mới, tòa nhà hiện có, và các công trình cải tạo lớn.
2.6. Tiêu chuẩn xanh Living Building Challenge
Chứng nhận Living Building Challenge đưa xây dựng xanh lên một tầm cao mới, vượt qua các biện pháp bền vững truyền thống để thúc đẩy tòa nhà trở thành những nguồn lực thực sự phục hồi và tích cực đóng góp cho môi trường xung quanh. Được phát triển bởi Viện Tương lai Sống Quốc tế (ILFI), chương trình này tập trung vào bảy lĩnh vực hiệu suất chính: địa điểm, nước, năng lượng, sức khỏe, vật liệu, công bằng, và sắc đẹp. Living Building Challenge thách thức và định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về xây dựng, khuyến khích những cải tiến đột phá để tạo ra những công trình không chỉ bền vững mà còn mang lại lợi ích tối đa cho cộng đồng và môi trường.
2.7. Tiêu chuẩn xanh WELL
Tiêu chuẩn xây dựng WELL là một chương trình chứng nhận dựa trên hiệu suất, tập trung vào việc thúc đẩy sức khỏe và sự an toàn cho người sử dụng tòa nhà. Được phát triển bởi Viện Xây dựng WELL Quốc tế (IWBI) và được giới thiệu vào năm 2014, tiêu chuẩn này dựa trên bảy tiêu chí: không khí, nước, nguyên liệu, ánh sáng, kiến trúc, sự thoải mái và tâm trí. Bằng cách đáp ứng đầy đủ yêu cầu của tiêu chuẩn WELL Building, các tòa nhà có thể đạt được chứng nhận, chứng minh cam kết của họ đối với việc thúc đẩy sức khỏe và sự an toàn cho cộng đồng người sử dụng.
2.8. Chứng nhận xanh HQE
Chứng chỉ HQE của Pháp được cấp cho các dự án xây dựng, quản lý tòa nhà, và quy hoạch đô thị, bao gồm 4 nguyên tắc với 14 mục tiêu. Đây là một hệ thống chứng nhận thiết kế và quản lý bền vững, nhằm đảm bảo cân bằng giữa phúc lợi của con người và bảo vệ môi trường. Nó đã được thiết lập từ năm 1995 và áp dụng cho nhiều lĩnh vực như xây dựng mới, nội thất thương mại, cải tạo, cũng như các tòa nhà và khu đô thị hiện có.
2.9. Chứng chỉ xanh LBC
Để đạt được chứng nhận Living Building Challenge (LBC), các dự án xây dựng phải sản xuất nhiều năng lượng hơn lượng năng lượng tiêu thụ, thu thập và xử lý một lượng nước nhất định ngay tại chỗ, và sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường. Đặc biệt, hệ thống chứng nhận này chú trọng đến khía cạnh xã hội của tính bền vững. Trong bảy nguyên tắc – vị trí, nước, năng lượng, sức khỏe, vật liệu, di sản và vẻ đẹp – chỉ có một nguyên tắc tập trung đặc biệt vào mặt môi trường. Chứng nhận LBC có nguồn gốc từ Mỹ và ra đời vào năm 2006, được áp dụng cho các dự án xây dựng mới, cải tạo, cũng như các tòa nhà và khu đô thị hiện có.
2.10. Chứng chỉ xanh NABERS
NABERS là một hệ thống được áp dụng để đánh giá hiệu quả năng lượng, khí thải carbon, tiêu thụ nước và sản xuất chất thải trong các tòa nhà, sau đó so sánh với các tòa nhà tương tự. Được phát triển tại Australia vào năm 1999, NABERS đặt trọng điểm vào các yếu tố quan trọng như:
- Sử dụng năng lượng và phát thải khí nhà kính
- Tiêu thụ điện của tủ lạnh (có tác động đến khả năng làm nóng toàn cầu)
- Tiêu thụ nước
- Diện tích thấm
- Quản lý ô nhiễm nước mưa
- Lượng nước thải
- Đa dạng của cảnh quan
- Hệ thống vận chuyển
- Sử dụng vật liệu độc hại
- Chất lượng không khí bên trong
- Độ hài lòng của cư dân
- Xử lý chất thải
NABERS đánh giá và đánh giá các tiêu chí này để đảm bảo tòa nhà đáp ứng các yêu cầu về bền vững và tiết kiệm tài nguyên. Hệ thống này đặc biệt áp dụng cho các tòa nhà hiện có.
2.11. Chứng nhận xanh Nordic Swan
Chứng nhận xanh Nordic Swan là một tiêu chí đánh giá dành cho các quốc gia Bắc Âu, đặt trọng tâm vào việc giảm tiêu thụ tài nguyên và cấm sử dụng các vật liệu cũng như hợp chất có hại. Trong quá trình xây dựng, chứng chỉ này tập trung vào việc giảm thiểu mức độ độc hại của vật liệu trong suốt chu kỳ vòng đời và đánh giá sử dụng năng lượng và tài nguyên trong cả quá trình xây dựng và tuổi thọ của tòa nhà. Đồng thời, nó chú trọng đến vấn đề tái chế.
Nordic Swan là một nỗ lực của các quốc gia Bắc Âu và đã được áp dụng từ năm 2005. Chứng chỉ này đặc biệt áp dụng cho các dự án xây dựng mới, bao gồm cả các tòa nhà dân cư, trường học và trường mầm non, với mục tiêu thúc đẩy sự bền vững và quản lý tài nguyên hiệu quả.
2.12. Chứng chỉ xanh CASBEE
CASBEE, viết tắt của Comprehensive Assessment System for Built Environment Efficiency, là một phương pháp đánh giá và phân loại hoạt động môi trường của cả các tòa nhà và môi trường xây dựng, được ra đời vào năm 2001 tại Nhật Bản cho cả hai khu vực thuộc sở hữu của tư nhân và nhà nước với nhiều phiên bản khác nhau.
Hệ thống tiêu chí của CASBEE bao gồm khoảng 90 tiêu chí, tùy thuộc vào từng phiên bản cụ thể. Tuy nhiên, tất cả đều tập trung vào bốn mảng chính, bao gồm Tiết kiệm năng lượng, Tiết kiệm tài nguyên, Môi trường địa phương và Vi khí hậu công trình. Điều này giúp đánh giá và đảm bảo hiệu suất bền vững và thân thiện với môi trường của các dự án xây dựng.
2.13. Chứng chỉ xanh DGNB
Hệ thống DGNB, được phát triển bởi Hội Đồng Bền Vững của Đức vào năm 2001, là một chuẩn chứng chỉ chủ yếu được áp dụng tại Đức và các quốc gia lân cận. Chứng chỉ này được xây dựng dựa trên khái niệm về tính bền vững toàn diện, đặt trọng tâm đồng thời vào môi trường, con người và khả năng thương mại. DGNB không chỉ đánh giá và đảm bảo tính bền vững, mà còn chú trọng đến chất lượng kỹ thuật và các quy trình kiến trúc.
Phương pháp này không chỉ tập trung vào khía cạnh môi trường, mà còn xem xét các yếu tố về con người và khả năng thương mại của dự án. Sự linh hoạt của DGNB cho phép nó dễ dàng áp dụng cho nhiều loại công trình khác nhau, từ xây dựng mới, nội thất thương mại, đến cải tạo cũng như các tòa nhà và khu đô thị hiện có.
2.14. Tiêu chuẩn xanh Green Star
Green Star, nguồn gốc từ Australia và được đưa ra bởi Hội đồng Công trình Xanh của Úc (GBCA), là một hệ thống chứng nhận bền vững được áp dụng cho nhiều loại dự án, bao gồm các tòa nhà mới (ngoại trừ nhà dành cho một gia đình), nội thất, cải tạo, cũng như các tòa nhà và khu đô thị hiện có. Được ra mắt vào năm 2003, Green Star cung cấp một phương tiện đánh giá chi tiết về tính bền vững của các dự án thông qua nhiều hạng mục tác động như quản trị, chất lượng môi trường trong nhà, năng lượng, địa điểm, nước, nguyên vật liệu và khí thải.
Chứng chỉ này đã mở rộng tầm ảnh hưởng của mình, được sử dụng tại New Zealand từ năm 2007 và ở Nam Phi với tên gọi Green Star SA từ năm 2008. Có bốn công cụ phân loại khác nhau trong hệ thống Green Star để chứng nhận các loại dự án khác nhau, bao gồm Cộng đồng, Design & As Built, Nội thất và Hiệu suất, mỗi công cụ đều đáp ứng các tiêu chí và yêu cầu riêng biệt.
Phòng tư vấn Oconcept
